Jak zabezpieczyć konta dziecka w grach i mediach społecznościowych?

Gry i media społecznościowe to ważna część życia dzieci i młodzieży. Zapewniają im rozrywkę, możliwość budowania relacji, uczenia się i rozwoju. Zainteresowanie grami i portalami typu Facebook pojawia się stosunkowo szybko – niestety, często pociecha nie pyta wcale rodziców o zgodę na założenie konta na jednym z popularnych portali, a następnie udostępnia różne dane na swój temat, nie dbając o ich prywatność.

Interakcja z rówieśnikami za pomocą gier i portali społecznościowych ma wiele zalet, jednak niesie też za sobą różnego rodzaju zagrożenia, takie jak np. cyberprzemoc, niewłaściwe treści czy oszustwa.

Dowiedz się, jak zachęcić dzieci i młodzież do pozostawania pod kontrolą podczas korzystania z gier online i social mediów oraz jak zabezpieczyć ich konta przed niebezpieczeństwami.

Gry i media społecznościowe – jakie zagrożenia niosą?

Komunikacja z rówieśnikami za pomocą mediów społecznościowych czy wspólne spędzanie czasu na graniu w gry wieloosobowe online to integralna część życia wielu młodych ludzi. Te aktywności nie są złe same w sobie – służą do utrzymywania przyjaźni i nawiązywania nowych. Korzystanie ze zdobyczy techniki pomaga dzieciom w zdobywaniu umiejętności społecznych, rozwiązywaniu problemów, rozwijaniu kreatywności. Spędzanie czasu na graniu czy rozmawianiu ze znajomymi przez Facebooka poprawia ich samopoczucie, a także umożliwia znalezienie osób o podobnych poglądach. Niestety, takie portale narażają też młodych na szkody, które mają konsekwencje nie tylko w wirtualnym świecie.

Z jakimi niebezpieczeństwami może spotkać się Twoje dziecko? Poznaj najczęstsze zagrożenia:

• Nadużycia związane z mikropłatnościami

Wiele gier online jest udostępnianych za darmo, jednak aby rozgrywka przynosiła satysfakcję, wymagany jest zakup wielu przedmiotów, takich jak broń czy skórki. Dzieci, które mają mniejszy dostęp do funduszy, mogą czuć się w związku z tym sfrustrowane i odnosić mniejsze postępy w rozgrywce. Niesie to za sobą ryzyko wykorzystania młodego człowieka przez osobę, która zaoferuje mu prezenty w postaci przedmiotów do gry, a następnie będzie oczekiwać odwdzięczenia się w jakiś sposób. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do uwiedzenia w internecie i seksualnego wykorzystania dziecka.

Warto również mieć świadomość, że jeśli dziecko korzysta z telefonu rodzica w celu grania w gry online, może wykorzystać podpiętą do niego kartę, aby wykupić coiny do gier i zapłacić za wirtualne przedmioty. W ten sposób rodzice mogą stracić nawet kilkaset złotych. Zanim powierzysz swój telefon dziecku, upewnij się, że masz wszystkie zabezpieczenia na telefonie i nie tak łatwo jest dokonać zakupów.

• Ryzyko dotyczące prywatności

Korzystanie z gier i mediów społecznościowych wiąże się z ryzykiem ujawnienia w sieci danych o dziecku. Warto, aby młody człowiek wiedział, jakie informacje może podawać, a jakich unikać.

Zachowanie anonimowości w grach nie jest bardzo trudne, warto jednak zwrócić tu uwagę na najważniejsze kwestie. Nazwy użytkowników i tagi graczy nie powinny zawierać żadnych informacji umożliwiających identyfikację. Rejestracja w celu grania w gry wymaga podania adresu e-mail, ale identyfikator gry powinien różnić się nazwą. Podczas korzystania z gier online warto również pamiętać, że nie należy udostępniać informacji o sobie podczas sesji czatu. Podawanie prywatnych danych może mieć różne konsekwencje w zależności od wielu czynników.

Media społecznościowe niosą za sobą większe ryzyko związane z prywatnością. Dziecko musi wiedzieć, że zamieszczanie danych umożliwiających jego lokalizację w rzeczywistym świecie niesie za sobą wiele zagrożeń. Informacje takie, jak adres szkoły, numer telefonu czy miejsce zamieszkania powinny pozostać chronione. Młody człowiek powinien też unikać zamieszczania zdjęć, które sugerowałyby te informacje (np. zdjęcie przed swoją szkołą).

• Niewłaściwe treści

Podczas korzystania z gier i portali społecznościowych dziecko może natknąć się na wiele informacji nieodpowiednich dla jego wieku, zwłaszcza jeśli jego konto nie jest nadzorowane i młody człowiek użyje fałszywej daty urodzenia, aby uzyskać dostęp do zablokowanych treści.

Kolejne zagrożenie to czaty i transmisje na żywo, które nie mają ograniczeń wiekowych. Za ich pomocą młoda osoba może z łatwością obserwować nieodpowiednie obrazy i angażować się w niemoderowane czaty.

Warto również mieć świadomość, że wiele witryn, gier online i aplikacji ma systemy nagród, które zachęcają do częstego, regularnego korzystania. Niesie to za sobą ryzyko nadmiernego używania, a nawet wpadnięcia w nałóg.

• Cyberprzemoc i trolling

Gry i media społecznościowe mogą być wykorzystywane do nadużyć i cyberprzemocy, ponieważ są formą niemoderowanej komunikacji między dzieckiem a przyjaciółmi, znajomymi, ale też nieznajomymi.

Dziecko, które ma mniej atrakcyjny profil na portalu społecznościowym lub gorzej radzi sobie z grą, ma mniej dodatków z zakupów w aplikacji itp., może doświadczać prześladowania, krytyki, wyśmiewania, zastraszania i wykluczenia z grupy. Ma to bardzo negatywny wpływ na zdrowie psychiczne dorastającego człowieka.

• Negatywny wpływ na rozwój psychiki

Zbyt długie korzystanie z komputera ma negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne dzieci. Zadbaj, aby czas spędzany przed komputerem był dostosowany do wieku pociechy. Pozostałą część dnia dziecko powinno przeznaczyć na naukę, aktywność fizyczną i rozwijanie swoich zainteresowań.

Nie wszystkie gry nadają się dla dzieci w każdym wieku. W zależności od rodzaju rozgrywek wiele z nich wymaga skupienia uwagi i pełnego zaangażowania w grę. Może to mieć negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne.

• Hazard

Niektóre gry oferują działania będące przez wielu uznawane za formę hazardu i mogą doprowadzić młodych ludzi do angażowania się w hazard w innych działaniach online i offline.

Przykładowo, skrzynie z łupami oferują losową, nieokreśloną nagrodę w zamian za zapłatę. Gracz płaci za skrzynię, nie wiedząc, co znajduje się w środku. Może to prowadzić do wymiernych korzyści, np. za przedmiot warty 5 zł dziecko otrzymuje coś za 300 zł. Niestety, taka zabawa może sprawić, że dziecko wciągnie się w kontynuowanie płacenia za więcej skrzynek z łupami, aby zdobyć bardziej wartościowy przedmiot. 

• Wykradzenie konta

Przejmowanie kont dotyczy zarówno mediów społecznościowych, jak i platform z grami. Aby zmniejszyć ryzyko wykradzenia konta, naucz dziecko używania silnych, unikalnych haseł i przestrzeż przed udostępnieniem komukolwiek swoich danych logowania. Zadbaj również, aby dziecko korzystało z dwuetapowego logowania na swoich kontach. Ta dodatkowa warstwa zabezpieczeń znacznie zmniejsza ryzyko włamania na konto.

Media społecznościowe – minimalny wiek

Warto mieć świadomość, że większość platform mediów społecznościowych posiada ograniczenia dotyczące wieku. Dla większości portali dolny limit to 13 lat i nie warto go przekraczać.

Pamiętaj też, że nawet jeśli Twoje dziecko osiągnęło już minimalny wiek, aby korzystać z serwisu, ważne jest, aby rozważyć, czy ma umiejętności i dojrzałość, aby bezpiecznie z niego korzystać.

Niestety, badania przeprowadzone przez Ofcom wykazały, że liczba kont nieletnich w mediach społecznościowych rośnie, a połowa z nich to dzieci, które nie osiągnęły jeszcze wymaganego wieku. Młodzi ludzie często tworzą fałszywe konta, aby ominąć te zabezpieczenia.

Warto mieć świadomość, że portale społecznościowe muszą chronić dane dzieci ze względu na obowiązujące w Europie przepisy RODO. Z tego względu WhatsApp wymaga, aby mieć ukończone co najmniej 16 zarejestrować się w aplikacji i móc z niej korzystać.

Jeśli Twoje dziecko nie osiągnęło wieku wymaganego na danym portalu, wyjaśnij mu, że nie może jeszcze z niego korzystać. Jeżeli utworzyło konto w serwisie, pokaż mu, jak je usunąć. Możesz również zgłosić konto należące do osoby nieletniej za pośrednictwem centrum pomocy wielu portali, np. Snapchat, Instagram, Facebook, TikTok, WhatsApp czy Twitch. Zgłoszone konto zostanie natychmiast wyłączone, jeśli okaże się, że należy do dziecka, które nie spełnia wymogów wiekowych.

Jak ochronić konta dziecka w grach i mediach społecznościowych?

Aby zabezpieczyć konta dziecka w grach i mediach społecznościowych, należy w pierwszej kolejności zdobyć odpowiednie zaufanie dziecka. Młody człowiek może uznać, że rodzice nie pasują do tego świata i nie trzeba ich tam wpuszczać. W wielu domach młodzież otrzymuje na taką postawę ciche przyzwolenie – rodzice nie interesują się tym, co robią w sieci.

Nie oznacza to, że przesadne stawianie ograniczeń pomoże w tej sytuacji. Dziecko musi wiedzieć, dlaczego sprawdzasz nawyki internetowe i czuć, że jego prywatność pozostaje uszanowana.

Kiedy zdobędziesz zaufanie dziecka, usiądź wraz z nim i przeanalizuj każde jego konto w socialmediach i grach pod kątem bezpieczeństwa. Sprawdź z dzieckiem ustawienia zabezpieczeń i zadbaj, aby chroniły one prywatność Twojej pociechy. Wytłumacz młodemu człowiekowi, że powinien chronić swoje hasła i nigdy nie udostępniać nikomu swoich danych logowania. Skonfiguruj też alerty o nierozpoznanych próbach logowania i uwierzytelnianie dwuskładnikowe na kontach swojego dziecka. Warto również przypomnieć dziecku, aby każdorazowo wylogowywało się ze swoich kont, zwłaszcza w przypadku korzystania z komputera używanego wspólnie z innymi osobami.

Wyjaśnij dziecku, że powinno przyjmować zaproszenia do grona znajomych tylko od osób, które zna. Oszuści mogą tworzyć fałszywe konta, aby nawiązywać kontakty z innymi osobami. Dziecko musi wiedzieć, że przyjęcie oszusta do grona znajomych daje mu dostęp do osi czasu dziecka oraz umożliwia mu oznaczanie go w postach i wysyłanie mu złośliwych wiadomości.

Kolejna ważna rzecz to uważność podczas klikania w linki i załączniki otrzymane za pośrednictwem social mediów (również w postach) lub czatu w grach. Dziecko musi wiedzieć, że mogą one prowadzić do niebezpiecznych lub zainfekowanych stron.

Następnym krokiem jest ochrona urządzeń, z których korzysta Twoje dziecko za pomocą odpowiednich narzędzi. Uświadom dziecko, że złośliwe oprogramowanie może przyczynić się do wykradzenia danych logowania do jego kont. Z tego względu konieczna jest instalacja dobrego oprogramowania antywirusowego sprawdzonej firmy, np. Norton, Bitdefender, Panda, ESET, AVG lub McAfee.

Pakiety antywirusowe zwykle zawierają również narzędzia do kontroli rodzicielskiej, które pomagają w ochronie kont Twojego dziecka w grach i social mediach. Kontrola rodzicielska to świetny sposób na zarządzanie ochroną urządzeń dzieci i egzekwowanie wspólnie ustalonych zasad korzystania z sieci, np. limitów czasowych. Wiele programów do kontroli rodzicielskiej pozwala na monitorowanie portali społecznościowych, z których korzysta dziecko. Z ich pomocą sprawdzisz, jakie informacje o sobie dziecko udostępnia, jak komunikuje się z kolegami i czy posiada wśród znajomych osoby, których nie zna w rzeczywistości. Taka wiedza pozwoli Ci uchronić je np. przed pedofilami czy prześladowaniem ze strony rówieśników.

Jak widzisz, masz wiele opcji, aby chronić konta dziecka w grach i mediach społecznościowych. Wykorzystaj nasze rady w praktyce i nie martw się bezpieczeństwem swojej pociechy!